Rakyat 'sudah muak' mengenai krisis istana Kelantan

Oleh
Darwis Said 
LEBIH satu tahun empat bulan sudah berlalu tetapi keadaan keluarga diraja Kelantan masih bergolak sejak ia mula tercetus pada Mei tahun lalu.
Kecelaruan dalaman Istana Kelantan umumnya berpunca daripada persengketaan antara pihak yang menyokong Tengku Mahkota, Tengku Muhammad Faris Petra ibni Sultan Ismail Petra sebagai pengganti raja dengan penyokong adiknya, Tengku Muhammad Fakhry, yang juga Tengku Temenggong Kelantan, serta ibu mereka, Raja Perempuan Kelantan, Tengku Anis Tengku Abdul Hamid.Namun, satu lagi krisis tercetus baru-baru ini berikutan istiadat pemasyhuran Tengku Muhammad Faris, yang berusia 41 tahun pada 6 Oktober ini, sebagai sultan baru Kelantan sekitar dua minggu lalu.Nama rasmi beliau kini Sultan Muhammad V.Kali ini tentangan terhadap pelantikan beliau sebagai sultan datang daripada ayahnya sendiri, Sultan Muhammad Ismail Petra ibni Sultan Yahya Petra, 60 tahun.Apa isunya?Isnin lalu sekumpulan peguam yang dikatakan mewakili bekas Sultan Ismail Petra mendakwa bahawa pemasyhuran anak sulungnya itu sebagai sultan pada 13 September lalu tidak sah dari segi perlembagaan.Mereka berkata pemasyhuran itu akan dicabar di mahkamah kelak.'Tuanku Ismail Petra masih Sultan dan kami akan meminta campur tangan Mahkamah Persekutuan,' kata salah seorang peguam itu, Datuk Param Cumaraswamy, dalam satu sidang media di Kuala Lumpur baru-baru ini.Beliau mahu mahkamah mengisytiharkan Sultan Ismail Petra sebagai sultan Kelantan yang sah.Pelantikan Tengku Muhammad Faris sebagai sultan Kelantan ke-29 diputuskan oleh Majlis Perajaan Negeri (MPN) Kelantan pada 13 September lalu.Pemasyhuran beliau diumumkan oleh Menteri Besar Kelantan, Datuk Nik Abdul Aziz Nik Mat, yang juga Mursyidul Am Parti Islam SeMalaysia (PAS), pada hari yang sama.Istiadat pemasyhuran itu berjalan selama 15 minit, dengan Datuk Nik Abdul Aziz membacakan ayat-ayat suci Al-Quran.Anggota keluarga diraja dan Ahli Dewan Undangan Negeri (Adun) Kelantan berkumpul di Istana Balai Besar di Kota Bharu untuk menyaksikan upacara pemasyhuran itu.Pelantikan Tengku Muhammad Faris disokong kerajaan Kelantan, yang diterajui PAS, dan kebanyakan ahli politik Umno Kelantan.Lantas, hubungan antara sultan baru itu dengan kerajaan serta ahli politik negeri itu boleh dianggap utuh.Sumber-sumber, bagaimanapun, berkata Sultan Ismail Petra, yang menghidap penyakit angin ahmar, dan permaisurinya, Tengku Anis, serta Tengku Muhammad Fakhry, yang merupakan anak lelaki ketiga, dan seorang anak perempuan mereka, Tengku Amalin, tidak hadir.Namun, anak lelaki kedua pasangan diraja itu, Tengku Bendahara Tengku Muhammed Faiz Petra, dan anggota diraja lain, termasuk kakak-kakak bekas sultan - Tengku Rozan Petra and Tengku Salwani Petra - menghadiri majlis tersebut.Kebanyakan kerabat diraja, khususnya daripada bekas sultan itu, hadir bagi menyatakan sokongan mereka.Paling menyerlah ialah kehadiran Tengku Abdul Halim Sultan Ibrahim Petra, anggota paling kanan keluarga bangsawan yang juga pengerusi MPN Kelantan.Ini kerana beliau dianggap sebagai kerabat tertua istana dengan pangkat Tengku Laksamana.Namun, Tengku Muhammad Faris masih perlu menghadapi keributan yang dijangka bertiup kencang ke arah kerabat istananya itu ekoran beberapa isu yang ditimbulkan berhubung pelantikan beliau sebagai sultan.Walaupun pelantikan beliau dipertahan oleh MPN Kelantan sebagai 'mengikut perlembagaan di bawah undang-undang tubuh kerajaan negeri', sekumpulan peguam yang mewakili bekas Sultan Ismail mengutarakan pandangan berbeza.Pandangan itu disuarakan kali pertama melalui satu kenyataan media oleh firma guaman Rashid Zulkifli sejurus selepas majlis pelantikan tersebut.Datuk Cumaraswamy dalam sidang media Isnin lalu berkata bahawa istiadat pemasyhuran itu menjejas kedudukan bekas sultan itu.Beliau mahu Mahkamah Persekutuan mendengar dua persoalan yang ditimbulkannya berhubung kuasa penuh Tengku Mahkota, ketika mengambil alih tugas Sultan Kelantan, dalam melantik semula anggota MPN dan meminda perlembagaan negeri itu hingga membolehkan beliau menaiki takhta.Datuk Cumaraswamy berkata wujudnya dua isu perundangan itu ekoran pindaan perlembagaan negeri dan pelantikan Tengku Mahkota sebagai sultan Kelantan baru.Lantaran itu, tiga petisyen telah difailkan di Mahkamah Persekutuan oleh peguam yang mewakili bekas Sultan Ismail Petra, iaitu:

 Pertama, bahawa masanya terlalu awal bagi Tengku Muhammad Faris mengambil alih kuasa yang diberi kepada sultan memandangkan isu itu sedang dipertimbang oleh Mahkamah Persekutuan.

 Kedua, bahawa status MPN sendiri masih dipertikai dan persoalan timbul terhadap langkahnya memilih dan melantik Tengku Mahkota itu sebagai sultan baru.

 Ketiga, bahawa pandangan Mahkamah Persekutuan diminta berhubung apakah Tengku Muhammad Faris sebagai Tengku Mahkota dan Pemangku Sultan mempunyai kuasa di bawah perlembagaan negeri untuk membuat pindaan.
Semasa dihubungi akhbar Berita Harian, seorang peguam yang mendakwa mewakili bekas Sultan Ismail Petra berkata Mahkamah Persekutuan akan mendengar tiga petisyen itu pada 25 Oktober ini.Beliau bagaimanapun enggan mengulas lanjut perihal tiga petisyen itu atas alasan ia telah dibawa ke mahkamahKetika dihubungi kelmarin untuk diminta mengulas mengenai tindakan pasukan bekas sultan itu, seorang anggota MPN Kelantan, Datuk Mohd Shukri Mohamad, yang juga seorang peguam, berkata mereka mungkin gagal membaca perlembagaan dengan teliti.'Di bawah artikel dua, di bawah bahagian tafsiran... dalam Perlembagaan Tubuh Kerajaan Negeri Kelantan, apabila mentafsirkan perkataan 'ke bawah Duli Yang Maha Mulia Tuanku', atau perkataan 'ke Duli Yang Maha Mulia Tuanku' disertakan di mana-mana bahagian perlembagaan, ia termasuklah pemangku Raja.'Bermakna bahawa di bawah peruntukan ini kuasa seorang pemangku raja sama seperti kuasa seorang sultan, kecuali dalam beberapa perkara yang disebut dengan jelas,' kata Datuk Mohd Shukri.Sedang beliau enggan mengulas dua petisyen pertama yang ditimbulkan Datuk Cumaraswamy itu, Datuk Mohd Shukri berkata Undang-Undang Perlembagaan Tubuh Kerajaan Kelantan (Bahagian Yang Kedua) yang sudah dipinda dengan izin dan persetujuan Majlis Penasihat Raja (MPR) membolehkan istilah 'Yang Maha Mulia' disamakan dengan Pemangku Raja Kelantan.Mengenai petisyen ketiga pula, Datuk Mohd Shukri berkata sehingga kelmarin pihaknya 'masih belum menerima apa-apa dokumen' dan hanya mengetahui mengenainya apabila ia disiarkan di media.Beliau juga mempersoal dakwaan bahawa petisyen itu bakal didengar di Mahkamah Persekutuan pada 25 Oktober.'Saya berada di Mahkamah Persekutuan semalam (Rabu lalu), saya periksa rekod-rekodnya, tak ada. Sampai hari ini (2 petang, 23 September) ke bawah Duli Tuanku masih belum terima (dokumen petisyen ketiga itu) dan kerajaan negeri pun masih belum menerimanya lagi,' kata Datuk Mohd Shukri.Namun, yang jelas kemelut keluarga diraja Kelantan - kali ini perihal isu penggantian sultan negerui itu - bakal menghiasi lagi dada-dada akhbar setempat dalam beberapa minggu mendatang.Usah dibiar berlanjutanPara pemerhati yang dihubungi berkata bahawa rakyat Kelantan semakin mual dengan krisis yang melanda keluarga diraja mereka.'Mereka mahukan isu itu dan keadaan bercelaru dalam keluarga diraja segera diselesaikan, dan pentadbiran negeri dijalankan seperti sedia kala,' kata pensyarah kanan Universiti Sains Malaysia (USM) di Pulau Pinang, Dr P. Sivamurugan.Akur dengan pandangan itu, Datuk Mohd Shukri berkata: 'Isu kesultanan di Kelantan ini, yang berkaitan dengan istana ini, sudah berlanjutan selama satu tahun empat bulan. Rakyat sudah naik muak.'Ia seharusnya menemui tanda noktah demi menjaga kepentingan institusi raja, dan demi menjaga nama baik badan tubuh ke bawah Duli Sultan Ismail dulu, dan Tuanku sekarang serta kesemua ahli keluarganya.'Oleh itu, MPN perlu mencari jalan penyelesaiannya dan Tuanku Muhammad Faris juga perlu menjaga nama baiknya dalam mentadbir negeri, katanya.'Beliau mempunyai tanggungjawab undang-undang, tanggungjawab kepada perlembagaan dan rakyat, bukan sahaja kepada keluarga.'Dalam hal ini, keutamaan kepada perlembagaan, rakyat dan negeri adalah lebih penting daripada keluarga,' tambah Datuk Mohd Shukri.Saya fikir mungkin itu laluan terbaik bagi Kelantan.**** **** ****ISU YANG DIPERTIKAI

Para peguam bekas Sultan Ismail Petra Sultan Yahya Petra mendakwa:
- Istiadat pemasyhuran Tengku Muhammad Faris ibni Sultan Ismail Petra sebagai Sultan Kelantan ke-29 13 September lalu dijalankan walaupun isu-isu perundangan berhubungnya masih dipertimbang di Mahkamah Persekutuan.- Langkah itu menjejas kedudukan bekas sultan itu dan tidak sah dari segi perlembagaan.- Terlalu awal bagi Tengku Muhammad Faris, yang sebelum ini Tengku Mahkota, mengambil alih kuasa yang diberi kepada sultan memandangkan isu itu sedang dipertimbang oleh Mahkamah Persekutuan.- Status Majlis Perajaan Negeri (MPN) sendiri masih dipertikai dan persoalan timbul terhadap langkahnya memilih dan melantik Tengku Mahkota itu sebagai sultan baru.- Apakah Tengku Muhammad Faris sebagai Tengku Mahkota dan Pemangku Sultan mempunyai kuasa di bawah perlembagaan negeri untuk membuat pindaan, dan mereka meminta pandangan Mahkamah Persekutuan berhubung perkara itu.

MPN mendakwa:
- Pemasyhuran Tengku Muhammad Faris sebagai Sultan Kelantan ke-29 tidak boleh dicabar di mana-mana mahkamah.- Undang-Undang Perlembagaan Tubuh Kerajaan Kelantan (Bahagian Kedua) boleh dan sudah dipinda Pemangku Raja Kelantan dengan izin Majlis Penasihat Raja (MPR).- Dua petisyen pertama yang didakwa sudah difail firma Rashid Zulkifli di Mahkamah Persekutuan bagi pihak Sultan Ismail Petra tidak relevan dengan isu apakah pindaan-pindaan itu sah atau tidak.- Pelantikan firma Rashid Zulkifli sebagai peguam Sultan Ismail Petra dipertikai dan sedang dicabar kerana kegagalan mengemuka keterangan perubatan bagi membuktikan Sultan Ismail Petra mempunyai keupayaan yang diperlukan untuk mengarah firma itu bertindak bagi pihaknya.